JÓZEF WÓJCIK

1. Dane osobiste:

Sierż. Józef Wójcik, 46 lat, handlowiec, żonaty.

2. Data i okoliczności aresztowania:

Dostałem się do niewoli sowieckiej 19 września 1939 r. w Łucku na Wołyniu z kancelarią Dowództwa Okręgu Korpusu nr 4. Z Łucka powieziono jeńców do Szepietówki, a 5 października z powrotem z Szepietówki do Równego, wreszcie do Radziwiłłowa do pracy na drodze Równe–Lwów. Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej piechotą przepędzony [zostałem] do Starobielska. Płk Wiśniowiecki [Wiśniowski] zawiadomił o amnestii, 15 sierpnia 1941 r. – wolność.

3. Nazwa obozu:

Łuck, Szepietówka, Równe, Radziwiłłów, Starobielsk.

4. Opis więzienia, obozu:

Radziwiłłów – dwa lata – pomieszczenie w budynku pokolejowym 1000–600 ludzi. Łaźnie i urządzenia sanitarne były, lecz mimo to – wszy.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców:

Przeważnie Polacy, poza tym Ukraińcy i Żydzi. Ukraińcy zrazu nastawieni wrogo, potem – poznawszy bliżej nowych władców – zbliżyli się do Polaków. Żydzi zabarwieni na czerwono denuncjowali (Tarszyc z Łodzi), Polacy zżyci. Morale wysokie.

6. Życie w więzieniu, obozie:

Praca z początku osiem godzin, pod koniec od świtu do zachodu słońca. Kto mógł pracować i pracował, mógł żyć jako tako. Utrzymanie plus płaca do 300 rubli miesięcznie, możność dokupywania w kantynie.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Przeprowadzano śledztwa w sprawie działalności przedwojennej. Doszukiwali się oficerów. Przy śledztwie ograniczano się do klątw, okradali. Propaganda natarczywa, wiadomości o Polsce: Polszy ne bude, wy Polszu peretańciwali.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Dobry lekarz z Polski. Izba chorych, w ciężkich wypadkach szpital w Radziwiłłowie. Zmarło niewielu. Jeden zastrzelony w czasie ucieczki.

9. Czy i jaka była łączność z krajem?:

Listy pisano aż do grudnia 1941 r. tak z jednej, jak i z drugiej strony Polski. Można było również listy nadawać.

10. Kiedy został zwolniony?:

15 sierpnia 1942 r. 8 września stanąłem w punkcie zbornym Wojska Polskiego w Tocku [Tockoje].

Miejsce postoju, 19 stycznia 1943 r.