BAZYLI TKACZUK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Saper Bazyli Tkaczuk, rocznik 1919, rolnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

4 kwietnia 1941 r. zostałem przymusowo wzięty do wojska sowieckiego ze wsi Tomachów, pow. Równe.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Przydzielony zostałem do 28 pułku motocyklistów w Łabińsku (Krasnodarski Kraj). Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej zostałem wysłany na front pod Smoleńsk. 15 lipca 1941 r. oddział został rozbrojony przez NKWD, a ja zostałem przydzielony do batalionu roboczego w Tule. Tam byliśmy do września 1941 r. Po silnym natarciu Niemców wywieziono nas do Sierpuchowa, a następnie piechotą 80 km do Moskwy. Wyżywienie marne, warunki zdrowotne złe; brud i wszy stale nam dokuczały. Spaliśmy w stajni dla koni przy 20-stopniowym mrozie, bez opału.

W Moskwie byłem w październiku, podczas bombardowania. Stąd wysłano nas piechotą przy 30-stopniowym mrozie do miasta Gorki. Maszerowaliśmy siedem dni. W Gorkim mieszkaliśmy w drewnianych barakach.

4. Opis obozu, więzienia:

Transportowano nas w wagonach towarowych lub piechotą. W wagonach było brudno, zimno i głód. Karmili suchą rybą i wodą. Za spóźnienie się z przepustki karali Polaków od dwóch do pięciu lat robót w obozach pracy.

5. ––

6. ––

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Politrucy opowiadali, jak to polscy panowie znęcali się nad robotnikami; amerykański i angielski żołnierz dostaje tylko 300 g chleba i raz dziennie zupę. Mówiono, że Polski już nigdy nie będzie, a komunizm zapanuje na całym świecie. Mówili również, że dla angielskiego króla jest już przygotowany kilof i łopata na Syberii.