1. Dane osobiste:
Strzelec Tadeusz Niegolewski, 21 lat, uczeń, kawaler.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
28 października 1939 r. podczas próby przejścia granicy węgierskiej w rejonie wsi Polanica k. Worochty. Szedłem z grupą czterech ludzi. Posiadaliśmy pistolety „FN”. Zostaliśmy otoczeni przez miejscowych Ukraińców, którzy ponadto wezwali sowiecką straż graniczną. Ostrzeliwaliśmy się, ale po wyczerpaniu amunicji zostaliśmy ujęci i bici do utraty przytomności przez Ukraińców, którzy później chcieli nas zamordować i uratowało nas tylko przybycie patrolu sowieckiej straży granicznej.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Więziony byłem w Worochcie, Nadwórnej, Stanisławowie i Odessie. W obozie przebywałem w Mostowicy k. Archangielska.
4. Opis obozu, więzienia:
Worochta: więzienie prowizoryczne w pensjonacie „Dworek Czarnomorski”. Nadwórna: więzienie przy sądzie. Szalony brud i głód. W celi [przewidzianej] na ośmiu ok. 60 ludzi. Stanisławów: polskie więzienie, ale w „pojedynkach” po 14 osób. Odessa: olbrzymie, stare carskie więzienie. Warunki nie do opowiedzenia.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Polacy za przejście granicy. Przeważnie inteligencja i młodzież szkolna. Element ochotniczy do wojska. Poziom umysłowy i moralny – wysoki. Życie koleżeńskie bardzo sympatyczne. Kulturalne żadne. Natomiast w obozie większość Rosjan, dużo Żydów i Ukraińców. Poziom tak umysłowy, jak i moralny – bardzo niski. Stosunki wzajemne: współczucie jednych dla drugich, z wyjątkiem Żydów i Ukraińców, którzy bez względu na swoją pozycję w Polsce zachowywali się strasznie wrogo w stosunku do Polaków i starali się przypodobać władzom sowieckim.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Warunki w więzieniu: pobudka o świcie, capstrzyk o zmierzchu; żywność niewystarczająca; higiena żadna. Kompletna bezczynność. Warunki w obozie: praca bez żadnego zapewnienia bezpieczeństwa. Normy nie do wypełnienia. Brak wynagrodzenia. Wyżywienie gorzej niż nędzne. Ubranie: łachmany i brak obuwia. Życie koleżeńskie i kulturalne – żadne.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Sposób badania: bicie i terror. Tortury: wiązanie rąk na plecach cienkim drutem, rozbieranie do naga i zamykanie do piwnicy w zimnie. Propagandy komunistycznej w stosunku do nas nie było. Bardzo dobrze poinformowani byli o stosunkach polskich.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Plutonowy, ewentualnie podporucznik zawodowy broni pancernej Witold Amelewicz (Odessa, 17 stycznia 1940 r.).
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:
Łączności z krajem i rodzinami nie było.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:
Zwolniony byłem 29 sierpnia 1941 r. z obozu na zsyłkę do Ałtajskiego Kraju. Po przyjeździe do Ałtaju delegata ambasady prof. Hutsmana otrzymałem od niego dokumenty i wyjechałem 30 października 1941 r. do Buzułuku, dokąd przybyłem 11 listopada [1941 r.].