EDWARD SKIBA

1. Dane osobiste (imię i nazwisko, stopień, nr poczty polowej, wiek, zawód, stan cywilny):

Kanonier Edward Skiba, ur. 21 września 1918 r., technik ruchu kolejowego, wolny; paiforce nr 163.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

19 czerwca 1941 r. aresztowany i zesłany wraz z rodziną na Syberię do Barnaułu.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:

Syberia, Ałtajski Kraj, Barnauł.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Baraki z desek. Pomieszczenia jednomieszkaniowe, z dwupiętrowymi narami do spania. Na dole kobiety, na drugim piętrze mężczyźni. W pomieszczeniu do 15 osób, trzy rodziny. Okna bez szyb i bez drzwi. Na noc barykadowano się deskami przed sowieckimi złodziejami. Barak mieścił do 200 ludzi. Higiena okropna, epidemia jakiejś choroby, umierały przeważnie dzieci.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców (narodowość, kategorie przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki):

Przeważnie rodziny urzędników państwowych, wojskowych, a także profesorowie gimnazjów i rolnicy, narodowości polskiej. Wszyscy byli przymusowo wysiedleni. Poziom umysłowy wysoki. Stosunki wzajemne dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne):

Życie bardzo złe. Przymusowa robota fizyczna, [również] dzieci i kobiety, zarobek mały. Dla pracujących 800 g chleba, dla niepracujących 400 g. Oprócz tego nic. Ubranie własne, jakie kto posiadał na sobie. Dużo wypadków okaleczenia przy pracy z powodu przemęczenia i złego odżywiania. Praca trwała 12 godzin na dwie zmiany. Praca przy budowie fabryki w tym mieście: noszenie cegły, wapna, kopanie, wyładunek i załadunek z samochodów sprzętów budowlanych.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce):

Stosunek NKWD do Polaków nieludzki. Wpajanie w Polaków, że Polska nigdy nie powstanie, a jak będzie, to tylko komunistyczna. Przymuszanie do przyjęcia narodowości rosyjskiej.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):

Pomoc lekarska zła. Podczas zakaźnej choroby mego ojca do szpitala nie przyjęto. Lekarz chorego wysłał do roboty, pisząc na orzeczeniu lekarskim, że jest zdrów i zdolny do pracy.

9. Czy i jaka łączność była z krajem i rodziną?

Mam dwóch braci w stopniu oficerskim w niewoli niemieckiej, którzy pisali do nas listy [nieczytelne], z rodziną, która mieszkała w okolicy Warszawy łączności nie mieliśmy.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Z chwilą ogłoszenia amnestii, to jest około 15 sierpnia [1941 r.], naczelnik NKWD zrobił zebranie Polaków i ogłosił, że obywatele polscy są już wolni. Wówczas mimo groźby ponownego aresztowania rzuciłem pracę i pojechałem do Dżalalabadu (po miesięcznej tułaczce dotarłem do tego miasta). Tu przyjechało nasze wojsko z Buzułuku i 3 lutego 1942 r. wstąpiłem do wojska na ochotnika. Następnie NKWD przetransportowało mnie do Gorczakowa, gdzie przydzielono mnie do JR (jednostka rozpoznawcza).

Miejsce postoju, 16 marca 1943 r.