JÓZEF ŚMIESZEK

St. strzelec Józef Śmieszek, 41 lat, rolnik.

Do czasu aresztowania wraz z rodziną zamieszkiwałem we wsi Dąbki, pow. Horodenka, woj. Stanisławów. 10 lutego 1940 r. o godz. 4.00 rano do mego mieszkania przyszło sześciu ludzi uzbrojonych, dwóch w mundurach żołnierzy sowieckiego NKWD i czterech w ubraniach cywilnych, z opaskami czerwonymi na rękawach. Wspomniana powyżej banda rozpoczęła rewizję celem szukania broni. W trakcie przeprowadzania rewizji mnie i rodzinie składającej się z dziewięciu osób kazano się przygotować do opuszczenia mieszkania, dając na to 15 min. Po upływie tego czasu kazano wychodzić. Zezwolono zabrać z sobą odzież i prowiantu na pięć dni. Po opuszczeniu mieszkania zapędzono nas do wsi, do budynku szkolnego, tam zaczęto spędzać wszystkich kolonistów z całej wsi. Gdy zebrano 370 ludzi, [odwieźli] nas wozami chłopskimi do stacji kolejowej Horodenka. Po załadowaniu całego transportu wagony pozamykano. Wieźli nas pociągiem na teren sowiecki 23 dni. W ciągu tej podróży wydawali ciepłą strawę raz na dwa – trzy dni. Byliśmy w wagonach 15-tonowych, 33 ludzi: mężczyźni, kobiety i dzieci razem. Nie pozwalali wychodzić celem załatwiania naturalnych potrzeb z wagonów, trzeba było to robić w wagonach. Po 23 dniach jazdy wyładowano nas z pociągu i ładowano na auta. Przywieźli nas do miejscowości Majkainska, obłast pawłodarskaja, rejon Bajanowól [Bajanauył], Syberia. Tam pracowaliśmy bardzo ciężko w kopalni złota, wynagrodzenie za pracę było małe, nie wystarczało na skromne wyżywienie, a prócz tego potrącali dziesięć procent na ochranę NKWD. Mieszkaliśmy w barakach cztery na sześć [metrów], mieściło się [w nich] 22 ludzi.

We wspomnianych powyżej warunkach mieszkałem dwa lata. Pośród Polaków nastrój był bardzo dobry, mimo ciężkich warunków wegetowania żyliśmy nadzieją, że jeszcze kiedyś wrócimy do wolnej naszej Ojczyzny.

Po podpisaniu umowy polsko-sowieckiej i ogłoszeniu mobilizacji przez władze polskie, rodzinę zostawiłem na miejscu, a sam wyjechałem 27 lutego 1942 r. do Ugowoj [Ługowoj], gdzie wstąpiłem do polskiej armii 19 marca 1942 r.

15 marca 1943 r.