W. SZCZUCIŃSKI

1. Nazwa obozu:

Czerlany k. Gródka Jagiellońskiego.

2. Skład jeńców:

Jak w innych obozach.

3. Liczba jeńców:

Ok. 1,3–1,4 tys.

4. Czas istnienia obozu:

Maj–czerwiec 1941 r.

5. Opis obozu:

Obóz umieszczony w majątku. Stajnie i stodoły przerobione na baraki. Po pewnym czasie doprowadzono do ładnego wyglądu. Usunięto błoto, wybudowano łaźnię.

6. Życie w obozie:

Nazwożono jeńców z różnych obozów. Szczerość była między znajomymi. Obawiano się donosicielstwa. Faworyzowani [byli] Ukraińcy i Białorusini (przepustki, lepsze warunki bycia). Szeroko rozwinięto propagandę, na którą jednak jeńcy nie dali się nabrać.

7. Stosunek NKWD do jeńców:

Jak w innych obozach.

Uwagi:

Pracowano przy budowie lotniska przez 12 godzin dziennie. Starano się wydobyć z ludzi maksimum wysiłku. Na miejsce pracy przywożono w kuchni polowej ok. 12.00–14.00 posiłek dla tych, którzy wyróżniali się dobrą pracą.

Marsz na terytorium sowieckie odbył się w bardzo przykrych warunkach. Jeńcy szli, dobywając ostatka sił, odpoczywając zaledwie sześć, siedem godzin na dobę. Marne żywienie, pod ciągłą grozą uderzenia karabinem lub przebicia bagnetem. Strzelano nawet do jeńców, którzy z powodu osłabienia zostawali w tyle. Żołnierze NKWD szli pod strachem dywersantów i każda próba ucieczki kończyła się ostrzeliwaniem.

W czasie dalszej podróży było nas po 40 w 15-, 18-tonowych wagonach. Podróż koleją odbywała się prawie na głodno i bez wody. Dawano czasem tylko dwa do czterech wiader wody na dobę na cały wagon. Okna i drzwi wagonu były zamknięte i pod grozą głodzenia i niedawania wody nie wolno było ich otwierać. Podróż tę wspominam jak koszmar.

Ppor. W. Szczuciński