1. Nazwa obozu:
a. Kozielsk,
b. Griazowiec k. Wołogdy.
2. Skład jeńców:
a. Oficerowie, szeregowi, policja;
b. Oficerowie, szeregowi, policja.
3. Liczba jeńców:
a. Ok. 2,4 tys.,
b. Ok. półtora tysiąca.
4. Czas istnienia obozu:
a. Od lipca 1940 r. do czerwca 1941 r.,
b. Od maja 1940 r. do sierpnia 1941 r.
5. Opis obozu:
a. Budynki pocerkiewne i należące do byłego urzędu administracyjnego cerkwi.
b. Budynki pocerkiewne i należące do byłego urzędu administracyjnego cerkwi.
6. Życie w obozie:
a. Zorganizowanie chóru przez ppor. Edwarda Kwiatkowskiego, koncertów – przez dwóch oficerów pianistów; zorganizowane przez bolszewików dla celów odnośnej propagandy: klub, kino, biblioteka wszystkich książek propagandowych komunistycznych, poza tym polskie książki (lektury) były przez władze (bolszewickie) konfiskowane. Obóz podzielony na bloki i kompanie. Komunikaty radiowe – tłumaczenie na język polski przeprowadzał kpt. Wojska Polskiego Józef Pitneja z narażeniem się stałym na represje władz sowieckich w obozie.
b. Podział na kompanie, zorganizowanie wykładów naukowych przez ppor. Felsztyna, wykonawcami i organizatorami nauki [byli] poszczególni oficerowie jako wykładowcy. Duży i bardzo dobry chór zorganizowany przez ppor. Edwarda Kwiatkowskiego [wykonywał] dość często utwory polskie o motywach żołnierskich i patriotycznych, z oper polskich lub religijne. Od czasu do czasu popisy artystyczne pod gołym niebem przygodnych amatorów komików internowanych oficerów.
7. Stosunek władz NKWD do jeńców:
a. Agitacja przez pogadanki w grupach po blokach, długotrwałe przesłuchania mające na celu zastraszenie, sterroryzowanie lub zjednywanie sobie konfidentów wśród internowanych na rzecz NKWD.
b. Długotrwałe przesłuchiwanie i zorganizowanie wywiadu wśród internowanych na rzecz miejscowego NKWD.
8. Jeńcy którzy wyróżnili się dodatnio lub ujemnie:
Wyróżnili się dodatnio: kpt. Józef Pitras, ppor. Dyliga i wielu innych, których nazwisk nie pamiętam.
Zasłużyli na ujemną uwagę: ppłk Podwysocki, komandor Kołaczkowski, mjr Łoziński, kpt. Smolański, Arciszewski o przywłaszczonym stopniu kapitana, por. Eugeniusz Mimikiel i wielu innych, których nazwisk w tej chwili sobie nie przypominam. Ppłk Podwysocki za wszelką cenę pragnął uzyskać obywatelstwo niemieckie, jak słyszałem, i z powodu tego chciał zaskarbić sobie względy sowieckich władz obozowych i NKWD, będąc dla władz lojalnym i usłużnym na stanowisku komendanta obozu w Kozielsku. Reszta wymienionych była zdeklarowana na rzecz propagandy komunistycznej. Punkt b. – jak w a.
Zmarli:
0,08 proc. do 0,1 proc., w dużej części na tle zaburzeń psychicznych, jeden wypadek samobójstwa przez powieszenie w Kozielsku: kpt. Józef Wasilewski.
Uwagi:
Krótki czas na wykonanie niniejszego kwestionariusza nie pozwala na dokładniejsze wyczerpanie materiału.
Miejsce postoju, 15 grudnia 1942 r.
Por. Ignacy Żyła